Maatregelen alcohol en verkeer niet voor alle overtreders even effectief
Bestuurders die zijn aangehouden voor rijden onder invloed van alcohol kunnen, naast een strafrechtelijke sanctie (bijvoorbeeld een boete), een bestuursrechtelijke maatregel (zoals een cursus) opgelegd krijgen door het CBR. Uit onderzoek van het WODC blijkt dat voor sommige groepen deelnemers de maatregelen in de onderzoeksperiode goed en voor andere juist minder goed werken.
Eerdere onderzoeken uit 2019 en 2020 laten zien dat deelname aan bestuursrechtelijke maatregelen bijdraagt aan het voorkomen dat mensen opnieuw rijden onder invloed van alcohol. In het vandaag gepubliceerde onderzoek is gekeken naar hoe de maatregelen zoals die in 2013 en 2015 werden uitgevoerd, werken bij verschillende subgroepen van deelnemers. Op basis van inzichten uit dit onderzoek kunnen maatregelen mogelijk beter worden afgestemd op kenmerken van deelnemers. Dit kan de verkeersveiligheid verbeteren.
Bestuursrechtelijke maatregelen CBR
Deze maatregelen kan het CBR opleggen aan bestuurders die met te veel drank op hebben gereden:
- korte cursus alcohol en verkeer (LEMA);
- cursus alcohol en verkeer (EMA);
- onderzoek naar alcoholgebruik;
alcoholslotprogramma (ASP). Het ASP kon tussen december 2011 en september 2014 worden opgelegd.
Herinvoering alcoholslotprogramma
Zowel een doorverwijzing naar het alcoholslotprogramma (ASP) als het onderzoek alcohol blijken effectief in het verminderen van de strafrechtelijke rijden-onder-invloedrecidive. Mensen die in 2013 een ASP of in 2015 een onderzoek alcohol opgelegd kregen, hebben respectievelijk een 29% en 33% kleiner recidiverisico. Dit pleit voor herinvoering van ASP als effectieve manier om recidive tegen te gaan.
Doorverwijzing naar het ASP in 2013 is echter niet effectief voor mensen die jonger dan 16 jaar zijn bij hun eerste strafzaak (ongeacht het type delict). Dit komt mogelijk doordat meer dan de helft (55%) van deze groep al voor aanvang van het programma afhaakte. Bij mensen die ouder zijn als ze voor het eerst met justitie in aanraking komen, is het aandeel afhakers aanzienlijk kleiner.
LEMA extra effectief voor eerdere overtreders
Uit het onderzoek blijkt dat een doorverwijzing naar de LEMA in 2013 extra effectief is voor mensen die al eerdere rijden-onder-invloeddelicten op hun conto hebben. Voor mensen zonder eerdere rijden-onder-invloeddelicten blijkt een doorverwijzing naar de LEMA in 2013 juist contra-effectief. De onderzoekers menen dat voor deze groep een nog lichtere interventie, bijvoorbeeld in de vorm van e-learning, mogelijk beter aansluit bij het recidiverisico en hun behoeften.
Andere maatregelen beginnende bestuurders
Voor beginnende bestuurders lijken de maatregelen onvoldoende aan te sluiten bij hun behoeften, motivatie, mogelijkheden en leerstijlen. Zo blijkt een doorverwijzing naar het onderzoek alcohol niet effectief en een doorverwijzing naar de LEMA contra-effectief voor deze groep. Ook doorverwijzing naar EMA en ASP verkleinen niet het recidiverisico van beginnende bestuurders. Het is het zinvol om na te gaan of de maatregelen voor deze groep anders kunnen worden ingericht, zodat ook bij hen een recidivereductie teweeg kan worden gebracht.