Rondreizende alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv)

Samenvatting

Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV’s), minderjarige jongeren die zonder ouders of andere volwassenen die voor hen verantwoordelijk zijn naar Nederland komen vormen een kwetsbare groep migranten. Er is sprake van een groep AMV’s die rondreist in Europa zonder geldig verblijfsrecht. Het gaat vooral om jongeren die met een onbekende bestemming uit de opvang vertrekken (zgn. mob-jongeren) en een kansarme asielaanvraag hebben, omdat ze bijvoorbeeld uit zogenoemde ‘veilige landen’ komen. Een deel van de rondreizende jongeren doet geen asielaanvraag. Er zijn ook aanwijzingen dat rondreizende jongeren elkaar kennen (Vervolgonderzoek naar de aanpak van overlastgevende asielzoekers, Inspectie Justitie en Veiligheid, 2021). Volgens de begeleiders van de jongeren is er vaak sprake van (multi)problematiek (drugsverslaving, psychische problemen en/of overlastgevend gedrag) en er bestaan in sommige gevallen ook vermoedens van criminele uitbuiting. Er zijn aanwijzingen dat in andere Europese landen een soortgelijke problematiek speelt. 
Uit een recent georganiseerde Kennistafel door de Directie Migratiebeleid over het onderwerp rondreizende AMV’s met (multi)problematiek), kwam naar voren dat de kennis over deze groep beperkt en versnipperd is. De aanpak van overlast veroorzaakt door asielzoekers is een van de prioriteiten van het demissionaire kabinet (Brief van de demissionaire Staatssecretaris aan de Tweede Kamer van 10 november 2020, Tweede Kamerstukken, Aanhangsel van de Handelingen, Vergaderjaar 2020-2021, nr. 742, p. 1). Volgens de demissionaire Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid helpt ‘het meer zicht te hebben op de drijfveren en kenmerken van de groep rondreizende AMV’s in Europa om (in de preventieve sfeer) gerichter op te kunnen treden om potentiële problematiek omtrent deze groep terug te dringen’ (Tweede Kamerstukken, Vergaderjaar 2020-2021, 19637, nr. 2744. p. 10). Ook heeft de demissionaire Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid de Tweede Kamer op 25 november 2020 tijdens de begrotingsbehandeling J&V toegezegd om in Europees verband te bekijken hoe meer kan worden gedaan in de aanpak van overlastgevende asielzoekers (Handelingen Tweede Kamer, Vergaderjaar 2020-2021, nr. 30-5). 
In dit onderzoek komen de volgende vragen aan de orde: wat zijn de kenmerken en drijfveren van AMV’s die zonder verblijfsrecht in Europa rondreizen? Welke (multi)problematiek speelt bij deze groep? Wat zijn de achtergronden van deze problematiek? Is er sprake van slachtofferschap? Wat is de omvang en aard van dit fenomeen in andere Europese landen? Hoe wordt deze groep opgevangen en begeleid in die landen? Wat is er bekend in de landen van herkomst over de achtergrond en drijfveren van deze jongeren om naar Europa te reizen?