Lessen uit internationaal onderzoek naar re-integratie en recidive in kaart gebracht

Het WODC heeft een overzicht gemaakt van wat op dit moment uit internationaal onderzoek bekend is over de effectiviteit van re-integratie van ex-gedetineerden. Daarbij is gekeken naar de relatie tussen werk, opleiding, huisvesting en schulden en reclasseringstoezicht en het terugdringen van recidive. Dit gebeurde op aanvraag van het ministerie van Justitie en Veiligheid naar aanleiding van vragen van Kamerleden.

Tijdens en na detentie wordt gewerkt aan het op orde krijgen van de leefgebieden huisvesting, schulden en werk, opleiding, inkomen en dagbesteding. Hoewel het vaak lastig is om vast te stellen of het op orde hebben van bepaalde leefgebieden ook datgene is dat leidt tot lagere recidive is wel te zien dat het hebben van werk en het volgen van een opleiding na detentie samenhangt met recidive. Uit eerder onderzoek komt geen eenduidig beeld of werk een (causaal) effect heeft op recidive.


Het algemene beeld is dat dakloos zijn de kans op recidive vergroot. Vooral gecombineerde interventies, waarbij ex-gedetineerden hulp krijgen bij het vinden van huisvesting én het oplossen van andere problemen, blijken effectief om recidive te voorkomen. Schulden en criminaliteit gaan vaak samen. Al zou dat ook verklaard kunnen worden doordat criminaliteit leidt tot schulden of door persoonlijke kenmerken die de kans op zowel schulden als crimineel gedrag vergroten. Tot slot is gekeken naar wat bekend is over het effect van reclasseringstoezicht na detentie op recidive.  Hierover kunnen nog geen harde uitspraken worden gedaan, omdat eerder onderzoek geen eenduidige resultaten laat zien. Uit onderzoek naar het effect van reclasseringstoezicht in het algemeen (dus breder dan specifiek reclasseringstoezicht na detentie) op recidive leren we dat reclasseringstoezicht dat zich zowel richt op controle als op begeleiding meer recidive lijkt te kunnen voorkomen dan toezicht dat zich alleen richt op controle. Ook de vaardigheden van de toezichthouder en de kwaliteit van de relatie tussen toezichthouder en ondertoezichtgestelde zijn belangrijke elementen voor recidivevermindering.