Diversiteit en inclusie binnen politie is voortdurend leerproces

Om diversiteit en inclusie effectief binnen de politie te versterken, is het belangrijk om het expliciet in het dagelijks professioneel handelen op te nemen, zeggen onderzoekers. Heb daarbij niet alleen oog voor de bewustwording en houding van politiemedewerkers zelf, maar ook voor de verankering in organisatiestructuren en processen, zoals promotieprocedures. En zorg dat initiatieven op het gebied van diversiteit en inclusie systematisch worden gemonitord. Dan kan de politie lessen trekken uit eigen ervaringen en beter zicht krijgen op welke maatregelen effectief zijn. Het gaat om een voortdurend leerproces dat vraagt om samenwerking op alle niveaus binnen en buiten de politie.

Dat blijkt uit onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam, in opdracht van het WODC. Het gaat over de vraag hoe de politie diversiteit en inclusie (D&I) binnen de organisatie effectief kan versterken. Daarbij was er specifieke aandacht voor het bevorderen van diversiteit in de instroom van medewerkers en voor veilige en inclusieve teams.
Het onderzoek is geen evaluatie van diversiteits- en inclusieprogramma’s bij de politie. Het is een leeropdracht om vanuit de wetenschappelijke literatuur met inzichten te komen over hoe een meer diverse en inclusieve politieorganisatie kan worden bereikt.

Belangrijkste inzichten

Er zijn enkele overkoepelende inzichten die de politie kunnen helpen bij het effectiever maken van D&I-programma’s:

  • Politieorganisaties werken enerzijds volgens strikte regels en hebben bureaucratische elementen, maar lokale inbedding en professionele ruimte voor de politiemedewerkers zijn ook nodig. Via overkoepelende D&I-normen kan bepaald worden hoe dit spanningsveld wordt opgelost.
  • Bij het invoeren van D&I-normen ligt momenteel meer nadruk op de culturele kant, met initiatieven rondom bewustwording en houding, vooral aan de politiebasis. Voor de invoering in structuren en HR- processen is minder aandacht. Om D&I duurzaam in te voeren moet het in de professionele en organisatie-identiteit worden verankerd op alle hiërarchie niveaus.
  • Voor deze verankering is het essentieel dat de politie zich richt op de intrinsieke waarde van gelijkheid en inclusie. Ze moeten worden begrepen als het benutten van verschillende perspectieven voor innovatie en effectiviteit. Die kunnen de basis vormen voor betere prestaties van de politie.

Losse initiatieven, zoals verplichte diversiteitstrainingen of rigide quota, werken vaak niet of kunnen zelfs contraproductief zijn als ze niet goed in de brede organisatie ingebed zijn. Wat wél werkt is een focus op systeemverandering in plaats van een moralistische focus op bewustzijns- en gedragsverandering op individueel niveau.

Logo van de Nederlandse politie van een uniform
Beeld: ©WODC

Gezamenlijk optrekken

Diversiteit en inclusie vragen om samenwerking op alle niveaus, tussen collega’s in het team, tussen leidinggevenden en de werkvloer, maar ook tussen de politie, samenleving en wetenschap. Dit rapport maakt duidelijk dat verandering mogelijk is, omdat werkzame mechanismen in concrete handvatten te vertalen zijn. De onderzoekers zien al op veel plekken binnen de organisatie successen en de bereidheid om verder te leren en te veranderen. Het rapport nodigt uit om in gezamenlijkheid op te trekken om D&I te verbeteren.