Het aantal coffeeshops in Nederlandse gemeenten is in 2024 nauwelijks veranderd ten opzichte van eerdere metingen vanaf 2017. Ook in het gemeentelijk beleid over coffeeshops is weinig verandering. Wel geeft bijna de helft van de coffeeshopgemeenten aan hun beleid dit jaar of volgend jaar te willen vernieuwen. Ook is bijna een derde van plan om hun procedure voor de verdeling van exploitatievergunningen voor coffeeshops aan te passen. Dat blijkt uit het monitorrapport Coffeeshops in Nederland 2024.
Deze cijfers komen uit de zeventiende meting van het monitoronderzoek naar het aantal gedoogde verkooppunten van cannabis (coffeeshops) in Nederland en het gemeentelijk coffeeshopbeleid. Ook onderwerpen als gedoogcriteria, toezicht, controle en handhaving vallen onder de monitor. Er is ook gekeken naar de invloed van externe factoren, zoals het Experiment Gesloten Coffeeshopketen (gereguleerde productie, distributie en verkoop van cannabis) en nieuwe cannabiswetgeving in Duitsland. Onderzoeksbureau Breuer & Intraval voerde het onderzoek uit in opdracht van het WODC. De belangrijkste uitkomsten van deze meting staan overzichtelijk op een rij in bijgaande factsheet.
Aantal coffeeshops
Eind 2024 hebben 103 van de 342 Nederlandse gemeenten samen 563 gedoogde verkooppunten van cannabis. In circa twee derde van de coffeeshops kunnen klanten niet alleen cannabis kopen, maar ook (zonder tabak) consumeren. In ruim een kwart kan alleen cannabis worden afgehaald. Zeven coffeeshops waren in 2024 tijdelijk gesloten vanwege een straf voor een overtreding. Voor het eerst sinds 2010 is een nieuwe gemeente toegevoegd is aan de lijst van ‘coffeeshopgemeenten’.
Beeld: © Rijksoverheid
Gemeentelijk coffeeshopbeleid
Van de 342 Nederlandse gemeenten hebben er 233 (68%) een nulbeleid: er worden geen verkooppunten van cannabis gedoogd. Zes gemeenten (2%) voeren geen beleid op het gebied van coffeeshops, dat is er één minder dan bij de vorige meting.
Bijna alle coffeeshopgemeenten hanteren een maximum voor wat betreft het aantal coffeeshops. En in bijna de helft (47%) van deze gemeenten werd in de periode 2023-2024 gebruik gemaakt van de Wet Bibob, die gemeenten in staat stelt om aanvragers van vergunningen te screenen en zo misbruik van vergunningen tegen te gaan.
50 coffeeshopgemeenten zijn van plan om in 2025 en 2026 beleidswijzigingen door te voeren. Bij 29 van hen zijn de plannen (nog) niet concreet uitgewerkt en/of nog vertrouwelijk. De andere 21 coffeeshopgemeenten geven aan dat geplande wijzigingen te maken hebben met het actualiseren van het beleid en 2 daarvan wachten de uitkomsten van het Experiment Gesloten Coffeeshopketen af.
Verdeling exploitatievergunningen
Nieuw in deze meting was de vraag of gemeenten van plan zijn om in de toekomst hun procedure voor de verdeling van exploitatievergunningen voor coffeeshops aan te passen, door deze periodiek te gaan verdelen. In totaal geven 32 coffeeshopgemeenten aan dat van plan te zijn. De meeste daarvan (28) willen een volledig nieuwe verdeelprocedure invoeren. Vaak gaat het om het opzetten van een helder en objectief systeem voor het toewijzen van exploitatierechten, bijvoorbeeld wanneer een vergunning vrijkomt of een nieuwe coffeeshop wordt toegestaan.
Over het onderzoek
Het onderzoek is een herhaling van eerdere metingen en is op nagenoeg dezelfde wijze uitgevoerd als in de voorgaande jaren. Dit maakt goede en betrouwbare vergelijkingen met de resultaten van eerdere metingen mogelijk. In de periode april tot en met juni 2025 zijn de ambtenaren van alle Nederlandse gemeenten die verantwoordelijk zijn voor het lokale coffeeshopbeleid bevraagd over de aantallen coffeeshops en het door hun gemeente gevoerde beleid. De respons onder de drie categorieën gemeenten (coffeeshopgemeenten, gemeenten zonder beleid en gemeenten met een nulbeleid) bedroeg 100%.
Bij dit rapport schreef het WODC deze aanbiednota.