Politie, inspectie en toezicht

Voor een rechtvaardige en veilige samenleving is vertrouwen in de politie en de rechtsstaat belangrijk. Het WODC doet onderzoek naar allerlei aspecten van het werk van de politie, het OM en verschillende opsporings- en inspectiediensten en toezichthouders. Hieronder een selectie uit enkele onderzoeken.

Onderzoek naar de arbeidsomstandigheden van boa’s

Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) vervullen een steeds belangrijker rol. De afgelopen decennia is de veiligheidszorg in de openbare ruimte niet langer het exclusieve domein van de politie. Gemeenten zetten in toenemende mate, en met steeds meer taken, boa’s in voor toezicht en handhaving. Ook in natuurgebieden en het openbaar vervoer zien we steeds vaker boa’s voor toezicht en handhaving. Het gaat om meer dan 24.000 boa’s die in zes verschillende domeinen actief zijn. Deze ontwikkeling is in heel Europa zichtbaar.

Het WODC liet onderzoek uitvoeren naar de taken en arbeidsomstandigheden van boa's en de samenwerking met de politie. Een van de conclusies is dat het belangrijk is dat de samenwerking wordt geïntensiveerd, en dat daarin ook wordt geïnvesteerd. 

Lees meer in het rapport uit 2020 Buitengewoon veilig. Onderzoek naar taken en arbeidsomstandigheden van boa's en de samenwerking met politie.

Pluralisatie van de politiefunctie

Het ministerie van JenV wilde inzicht krijgen in de aard en de omvang van de pluralisering van de politiefunctie in Nederland. Het begrip ‘pluralisering’ gaat over de relatie tussen de politie en andere spelers op het gebied van veiligheid. Welke taken en bevoegdheden heeft de politie exclusief en welke taken en bevoegdheden kunnen zowel door de politie als andere spelers op het gebied van veiligheid uitgevoerd worden? 

De Universiteit van Leiden verrichtte in opdracht van het WODC onderzoek naar de invloed van pluralisering van de politiefunctie op het functioneren van de Nederlandse politie. 

Lees meer hierover in Ik zal handhaven - Verkenning pluralisering van de politiefunctie.

Toezicht door Inspectie Justitie en Veiligheid

De Inspectie Justitie en Veiligheid wilde weten hoe ze zo goed mogelijk toezicht kan houden in een toenemend complexe maatschappij. De Inspectie zelf is in beweging, maar ook de omgeving waarop toezicht wordt gehouden. De Radboud Universiteit deed hier onderzoek naar, in opdracht van het WODC. Er is gezocht naar manieren waarop de Inspectie haar toezichtaanpak (nog) beter gestalte kan geven.

Een van de bevindingen is dat het interne toezicht belangrijk is. “Het interne toezicht zou de meest natuurlijke partner moeten worden van de Inspectie. De angst voor rolvermenging moet daarbij niet regeren, maar juist de wil om maatschappelijk effect te sorteren onder het (assertief) bewaken/claimen van de onafhankelijke rol. Dat laatste is vooral ook een kwestie van cultiveren waarbij de wetenschap behulpzaam kan zijn en de inspecteurs ruimte moet worden gegund, juist ook door Departement en Tweede Kamer.”

Lees meer hierover in Toezicht door Inspectie Justitie en Veiligheid bij toenemende maatschappelijke complexiteit.

Toegenomen mobiliteit en veranderingen in criminaliteit

In 2007 is een budgetverdeelsysteem voor de politie ingevoerd, waarmee de operationele sterkte van de politie is verdeeld over de eenheden. In 2012 is dit systeem vervangen, voortbouwend op het systeem uit 2007. Verschillende betrokkenen bij de politie vroegen zich af wat de invloed is van een aantal maatschappelijke ontwikkelingen op de sterkteverdeling. 

Het WODC liet onderzoek uitvoeren rond de vraag: is er anno 2019 aanleiding om de verdeling aan te passen? Of is er voldoende rekening gehouden met de toegenomen mobiliteit en veranderingen in criminaliteit? Het onderzoek liet zien dat de meeste van de huidige veranderingen geen aanleiding geven om de bestaande sterkteverdeling te herzien.
Lees meer over dit Onderzoek naar toegenomen mobiliteit en veranderingen in criminaliteit.

Lopend onderzoek