Recidive onder justitiabelen in Nederland overwegend stabiel gebleven

De recidive onder alle volwassen daders, maar ook onder ex-gedetineerden, ex-werkgestraften en ex-ondertoezichtgestelden is in de periode van 2008 tot en met 2017 stabiel gebleven. De recidive van de jeugdige daders en van jongeren die in een Justitiële Jeugdinrichting (JJI) hebben gezeten schommelt enigszins over de tijd, maar de recidive van de meest recente jaren ligt ongeveer op hetzelfde niveau als aan het begin van de onderzoeksperiode. Dat blijkt uit onderzoek van het WODC.

In de tweejaarlijkse recidivemetingen van het WODC worden een aantal vaste dadergroepen gevolgd, namelijk volwassen en jeugdige daders, ex-gedetineerden en ex-JJI-pupillen en ex-werkgestraften en ex-ondertoezichtgestelden. In het huidige rapport wordt gekeken naar daders waarvan de strafzaak is afgedaan door de rechter of het Openbaar Ministerie in de periode 2008-2017, personen die zijn uitgestroomd uit een Penitentiaire Inrichting (PI) of Justitiële Jeugdinrichting (JJI) in de periode 2008-2017 en personen waarvan de werkstraf of het toezicht is afgelopen in de periode 2012-2017. Tot juli 2020 is nagegaan in hoeverre deze onderzoeksgroepen opnieuw delicten hebben gepleegd die geleid hebben tot een strafzaak.

Recidive binnen twee jaar

  • Van de in 2017 veroordeelde volwassen daders recidiveert 26 procent binnen twee jaar. De recidive is vrijwel gelijk gebleven over de onderzochte periode. 
  • Van de jeugdige daders veroordeeld in 2017 recidiveert 35 procent binnen twee jaar. In de onderzochte periode is dit weinig veranderd. 
  • Bijna de helft (47 procent) van de ex-gedetineerden die in 2017 de gevangenis verliet, recidiveert binnen twee jaar. Dat percentage is weinig veranderd in de onderzochte periode. 
  • Van de ex-JJI-pupillen uitgestroomd in 2017 recidiveert 56 procent binnen twee jaar. Met name bij ex-JJI-pupillen uitgestroomd in 2015 ligt het recidivepercentage hoger dan in de overige onderzochte jaren. 
  • 28 procent van de personen die in 2017 een werkstraf afrondden recidiveert binnen twee jaar. Het percentage ex-werkgestraften dat recidiveert binnen twee jaar is stabiel gebleven over de onderzochte periode. 
  • Van de personen waarvan in 2017 een toezicht werd beëindigd, recidiveert 35 procent binnen twee jaar. Het percentage ex-ondertoezichtgestelden dat recidiveert binnen twee jaar is nauwelijks veranderd in de onderzochte periode.

Volwassen daders met een financiële sanctie

In het onderzoek is ook specifiek gekeken naar de recidive van volwassen daders die onder meer een financiële sanctie opgelegd hebben gekregen van het Openbaar Ministerie (OM) of de rechter. In 2017 kregen ruim 51.000 (48 procent) van de volwassen daders een sanctie opgelegd waarvan een financiële sanctie een onderdeel was. De vier financiële sancties die het meest voorkomen zijn: de onvoorwaardelijke of voorwaardelijke geldboete opgelegd door de rechter, een strafbeschikking boete of een transactie geldsom via het OM.

Het percentage volwassen daders dat recidiveert na één van de vier financiële hoofdsancties schommelt over de onderzochte periode. De recidive na een strafbeschikking geldboete neemt af van 17 tot 14 procent in de onderzochte periode en na de transactie geldsom neemt de recidive af tot 6 procent. De recidive na een voorwaardelijke geldboete van volwassen daders veroordeeld vanaf 2012 neemt licht toe van 23 procent tot 25 procent. Het percentage volwassen daders dat recidiveert na een onvoorwaardelijke geldboete daalt licht tot 26 procent.

Meer informatie is te vinden in Infographic 1 volwassen en jeugdige daders, Infographic 2 ex-gedetineerden en ex-JJI-pupillen en Infographic 3 ex-werkgestraften en ex-ondertoezichtgestelden.

Infographic Factsheets Recidive dadergroepen 2021
Beeld: ©WODC