Zwart geld dat afkomstig is van drugshandel, mensenhandel, diefstal, sociale en fiscale fraude kan soms getraceerd worden en vervolgens in beslag genomen. Via financiële dienstverleners of stromannen kunnen criminelen zwart geld omzetten in legaal geld. Is Nederland kwetsbaar voor witwassen en wat kunnen we doen om witwassen tegen te gaan? Het WODC heeft verschillende onderzoeken hierover.
National Risk Assessment Witwassen 2023
Het Nederlandse beleid ter preventie en repressie van witwassen is gebaseerd op de aanbevelingen door de Financial Action Task Force (FATF) en regelgeving van de Europese Unie (EU). Nederland is als lid van de FATF gebonden aan de aanbevelingen van dit intergouvernementeel orgaan gericht op het nemen van preventieve en repressieve maatregelen tegen witwassen en terrorismefinanciering, maatregelen ten aanzien van nationale rechtsstelsels en internationale samenwerking. Voor de EU-lidstaten is het grootste deel van de FATF-aanbevelingen omgezet naar verschillende opeenvolgende anti-witwasrichtlijnen. Op grond van deze richtlijnen dienen de EU-lidstaten risicogericht beleid tegen witwassen en terrorismefinanciering te voeren en een National Risk Assessment (NRA) vast te stellen.
De uitgevoerde risicoanalyse voor de NRA betreft de periode januari 20202 tot en met juni 2023.
Lees het rapport: National Risk Assessment Witwassen 2023 (2024)
Evaluatie fraudehelpdesk
Ons land kent verschillende informatie- en meldpunten waar burgers en bedrijven informatie kunnen inwinnen over (nieuwe) vormen van horizontale fraude, waarbij burgers en bedrijven worden benadeeld en waar fraude en oplichting kunnen worden gemeld. De Fraudehelpdesk is één van die meldpunten en richt zich op alle vormen van fraude. Het ministerie van Justitie en Veiligheid is op dit moment de enige subsidieverstrekker. Deze evaluatie beoogt de besluitvorming over de subsidiëring, de hoogte van de toe te kennen subsidie, de doelen van de subsidie en daarbij te stellen voorwaarden te ondersteunen.
Lees het rapport: Evaluatie fraudehelpdesk (2023)
Evaluatie Wet verruiming mogelijkheden bestrijding financieel-economische criminaliteit
Financieel-economische criminaliteit wordt gekenmerkt door een combinatie van relatief hoge winsten, een geringe pakkans en verhoudingsgewijs lage straffen. Om de aanpak van financieel-economische criminaliteit te intensiveren, zijn sinds 2010 meermaals gelden vanuit de overheid beschikbaar gesteld. Daarnaast is op 1 januari 2015 de Wet verruiming mogelijkheden bestrijding financieel-economische criminaliteit (hierna Wet Finec) in werking getreden. In de Wet Finec zijn wetswijzigingen opgenomen om de mogelijkheden tot opsporing, vervolging en preventie van financieel-economische criminaliteit te verruimen.
Lees deze wetsevaluatie: Wet verruiming mogelijkheden bestrijding financieel-economische criminaliteit (2023)
Zelfonderzoek en zelfmelden van fraude en corruptie door bedrijven
De doelstelling van het onderzoek is het inventariseren van ervaringen met het zelfonderzoek en het zelfmelden van mogelijke financieel-economische criminaliteit door bedrijven in enkele andere landen, en de gepercipieerde opbrengsten en risico’s van het zelf (laten) onderzoeken en zelfmelden van mogelijk financieel-economische criminaliteit door bedrijven in Nederland.
Lees het onderzoeksrapport: Zelfonderzoek en zelfmelden van fraude en corruptie door bedrijven 2023)