Illegale handel in geneesmiddelen : een groeiend probleem

Samenvatting

De farmaceutische industrie is een wereldwijd sterk gereguleerde bedrijfstak, maar de parallel ontstane illegale handel in geneesmiddelen is groeiende en florerend (The threat of pharmaceutical crime in the EU and beyond, Europol, 2025 en I. Van Leiden, A. Lenders en H. Ferwerda, Een bittere pil ; het fenomeen en de aanpak van illegale medicijnenhandel, Politie & Wetenschap (nr. 104), 2018). Deze vorm van ondermijnende criminaliteit kent verschillende risico’s: op individueel niveau voor de volksgezondheid en op maatschappelijk niveau voor de economie, de legale sector en voor het vertrouwen in de branche en in de overheid. Uit meerdere studies blijkt een relatie tussen illegale medicijnhandel en georganiseerde criminaliteit, maar er blijkt geen volledige eenduidigheid wat betreft organisatiegraad. Er zijn daarnaast verschillende manieren waarop receptplichtige geneesmiddelen kunnen weglekken vanuit bevoegde verstrekkers naar het illegale circuit, maar de manieren waarop blijken vooralsnog uit praktijkvoorbeelden en wetenschappelijk, meer diepgaand inzicht in de Nederlandse situatie hierin ontbreekt tot op heden. 
Doel van dit onderzoek is inzicht verkrijgen in de illegale geneesmiddelenhandel in Nederland, in het bijzonder de manieren waarop de legale geneesmiddelen in het illegale circuit terechtkomen. Daarnaast wordt bekeken in hoeverre legale geneesmiddelen in het illegale circuit samenhangen met georganiseerde (drugs)criminaliteit. Wanneer hier meer zicht op is, kunnen eventuele hiaten in de huidige aanpak in kaart worden gebracht en kunnen duidelijke aanbevelingen worden geformuleerd voor de toekomstige aanpak van de illegale geneesmiddelenhandel.