Slachtoffers en slachtofferhulp

De overheid heeft steeds meer aandacht voor de slachtoffers van strafbare feiten, zoals geweldspleging, oplichting of discriminatie. Het WODC onderzoekt verschillende zaken rondom slachtoffers en slachtofferhulp. Onder meer hoe wetten en beleid in de praktijk uitpakken en hoe ze kunnen worden aangepast om slachtoffers beter te kunnen helpen. Ook brengen wij in kaart hoeveel slachtoffers er zijn van verschillende soorten delicten.

Op deze pagina vind je informatie over:

  1. Lopend onderzoek
  2. Meerjarig onderzoek
  3. Recente publicaties
  4. Alle publicaties
     

1. Lopend onderzoek

2. Meerjarig onderzoek

Naast losstaande onderzoeken, doet het WODC ook langjarig onderzoek naar slachtoffers en slachtofferhulp. Dit doen wij via een onderzoeksprogramma dat vanaf 2025 wordt uitgevoerd en de Slachtoffermonitor. Vaak voeren externe partijen zoals universiteiten en onderzoeksinstellingen deze onderzoeken uit in opdracht van het WODC.

WODC-onderzoeksprogramma slachtoffers en slachtofferhulp

Nederland heeft de afgelopen 10 tot 15 jaar verschillende slachtofferrechten en -voorzieningen geïntroduceerd, zoals spreekrecht tijdens rechtszaken. Voor de verdere ontwikkeling van een nieuwe visie en een toekomstbestendig slachtofferbeleid is het van belang om in kaart te brengen of het huidige slachtofferbeleid nog volstaat met het oog op nieuwe ontwikkelingen. Denk bijvoorbeeld aan groepen slachtoffers die relatief recent beter in beeld zijn gekomen, zoals de LHBTIQ+-gemeenschap en personen met een lichtverstandelijke beperking. Ook zijn er relatief nieuwe vormen van geweld ontstaan, online fraude en oplichting hebben een vlucht genomen en zijn er delicten die eerder nog niet strafbaar gesteld waren, zoals online seksueel geweld.

Dit programma bestaat uit 4 deelonderzoeken:
1. Overzichtsstudie van literatuur over slachtoffers in de strafrechtketen van de afgelopen 10 tot 15 jaar.
2. Studie waarbij cijfers over slachtoffers in de strafrechtketen in kaart worden gebracht.
3. Studie naar de impact en gevolgen die slachtoffers ervaren.
4. Studie naar de ervaringen van slachtoffers met de weg van herstel en het uitoefenen van hun rechten.

Slachtoffermonitor

De Slachtoffermonitor is een periodiek onderzoek naar de ervaringen van slachtoffers, naasten of nabestaanden met de politie, het Openbaar Ministerie (OM), de rechtspraak, Slachtofferhulp Nederland (SHN), het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) en het Schadefonds Geweldsmisdrijven. De eerste meting is uitgevoerd in 2012, de tweede in 2016 en de meest recente 2022. Lees meer in dit nieuwsbericht: Meeste slachtoffers positief over ontvangen ondersteuning in de justitiële keten.

3. Recente publicaties

Hieronder een lijst met de nieuwsberichten over recente uitgebrachte onderzoeken. In deze nieuwsberichten zijn naast de belangrijkste bevindingen de links naar het gehele rapport te vinden.

Algemene onderzoeken
Sterke afspraken tegen agressie en geweld in de publieke sector (2025)
Doelgroeponderzoek Schadefonds Geweldsmisdrijven (2024)
Hot victims of hot shifts? (2024)

Wetsevaluaties
Wet vergoeding affectieschade (2024)
Toekomstbestendigheid en werkingsgebied Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts) (2024)
Evaluatie wet uitbreiding spreekrecht slachtoffers en nabestaanden in het strafproces (2023)

4. Alle publicaties

Via de groene button vind je een overzicht van álle onderzoeken van het WODC die gaan over slachtoffers en slachtoffer hulp of die verwant zijn aan dat thema.