1,2 miljoen Nederlanders slachtoffer van huiselijk geweld
1,2 miljoen personen van 16 jaar en ouder gaven in maart en april van dit jaar aan in de voorgaande 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van een vorm van huiselijk geweld. Bij 820 duizend personen had dit een structureel karakter, dat wil zeggen dat ze het (bijna) dagelijks, wekelijks of maandelijks meemaakten. Van seksueel geweld, binnen of buiten de huiselijke kring, werden 1,6 miljoen 16-plussers slachtoffer. 185 duizend personen maakten dit structureel mee.
Dat blijkt uit de Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Geweld die het Centraal Bureau voor de Statistiek uitvoerde in opdracht van het WODC.
Huiselijk geweld
8 procent van de Nederlandse bevolking van 16 jaar en ouder (1,2 miljoen personen) gaf begin 2020 aan slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld in de 12 maanden voorafgaand aan het onderzoek. Onder huiselijk geweld vallen fysiek geweld, dwingende controle of seksueel geweld dat wordt gepleegd door een gezins- of familielid of (ex-)partner en stalking door een ex-partner. Er is sprake van dwingende controle wanneer één persoon de ander sterk domineert en controleert, en daarbij vrijheden ontneemt.
Vrouwen rapporteren vaker dan mannen slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld: 9 procent van de vrouwen tegenover 7 procent van de mannen. Met name van dwingende controle, stalking door een ex-partner en seksueel geweld in de huiselijke kring zijn vrouwen vaker slachtoffer dan mannen. Bij alle vormen van huiselijk geweld is de pleger vaker man dan vrouw.
Seksueel geweld
Het onderzoek vroeg ook naar seksueel geweld binnen en buiten de huiselijke kring. Van seksueel geweld werd 11 procent van de bevolking van 16 jaar en ouder slachtoffer. Dit zijn 1,6 miljoen mensen die een vorm van seksueel geweld of seksuele intimidatie meemaakten. Dat varieert van het (online) aanhoren van seksueel getinte opmerkingen tot fysiek seksueel geweld, zoals verkrachting. Eén procent van de 16-plussers werd slachtoffer van seksueel geweld in huiselijke kring. Vrouwen werden dubbel zo vaak slachtoffer als mannen (15 tegenover 7 procent). De pleger was vaker man dan vrouw.
Structureel slachtofferschap
Minstens 6 procent van de Nederlandse bevolking van 16 jaar en ouder geeft aan in de afgelopen 12 maanden tenminste één van de vormen van huiselijk geweld (inclusief seksueel geweld in de huiselijke kring) structureel te hebben meegemaakt. Met structureel seksueel geweld (binnen en buiten de huiselijke kring) had ten minste 1,3 procent te maken.
Ontwikkelingen monitoren
Voor het onderzoek zijn in maart en april 2020 ruim 30.000 Nederlanders gevraagd naar hun ervaringen in het afgelopen jaar. Het onderzoek is aangevraagd door de ministers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en van Justitie en Veiligheid omdat zij het belangrijk vinden dat de omvang van huiselijk geweld en seksueel geweld vaker in beeld wordt gebracht. Het onderzoek wordt herhaald om in de toekomst te kunnen ontdekken welke ontwikkelingen er zijn in het slachtofferschap en zodat het effect van beleid gericht op preventie kan worden gemeten. Het is niet mogelijk om de resultaten van dit onderzoek te vergelijken met eerder onderzoek naar huiselijk en seksueel geweld in Nederland, onder meer omdat gebruik is gemaakt van een nieuwe vragenlijst.