Terrorisme, extremisme en radicalisering

De dreiging van terrorisme, extremisme en radicalisering is constant aanwezig. De vormen van gevaar zijn ook veranderlijk en dit thema heeft daardoor blijvend aandacht nodig. Het is belangrijk om regelmatig te reflecteren op de resultaten van het Nederlandse beleid en de wetgeving om terrorisme te bestrijden en te voorkomen. Passen de maatregelen nog bij de actuele dreiging? Kunnen we de aanpak verbeteren? Het WODC zorgt voor wetenschappelijk onderzoek op dit gebied.

Onderzoek naar terrorisme, extremisme en contraterrorisme

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) is binnen de Rijksoverheid verantwoordelijk voor terrorismebestrijding, cyber security, nationale veiligheid, crisisbeheersing en statelijke dreigingen. De NCTV heeft een eerste scan bij het WODC aangevraagd van het onderzoeksveld (contra)terrorisme en extremisme. Het gaat om een inventarisatie van de onderwerpen die daarbinnen aan de orde zijn, de onderbelichte zaken die wellicht meer aandacht verdienen en de status van de literatuur. Het onderzoek werd uitgevoerd door het Verwey-Jonker instituut in opdracht van het WODC.

Lees het rapport van 2019 Onderzoek naar terrorisme, extremisme en contraterrorisme.

Krachtig lerende netwerken

Partners in het veiligheidsdomein, de zorg, het onderwijs, en het sociaal domein moeten samenwerken om terrorisme en criminaliteit succesvol aan te pakken. Hiervoor is een specifiek type professional nodig, die zich kan verplaatsen in het perspectief van anderen en die vanuit zijn organisatie voldoende tijd en mogelijkheden krijgt om de samenwerking te laten slagen. Dat blijkt uit onderzoek van USBO Advies van de Universiteit Utrecht in samenwerking met Avans Hogeschool in opdracht van het WODC. In het onderzoek werd gekeken naar wat de aanpak van terrorisme en de aanpak van criminaliteit van elkaar kunnen leren.

Lees meer over dit onderzoek in het rapport uit 2020 Krachtig lerende netwerken.

Grootste risico’s terrorismefinanciering in beeld gebracht

Terrorismefinanciering via stichtingen en andere rechtsvormen in Nederland en het buitenland, eigen middelen en ondergronds bankieren behoren tot de grootste terrorismefinanciering-risico’s in Nederland. Dat komt naar voren uit de door het WODC uitgevoerde National Risk Assessment (NRA) Terrorismefinanciering 2019.

Het onderzoek laat zien dat bij de preventie en bestrijding van terrorismefinanciering in Nederland de focus ligt op de financiering van jihadistisch terrorisme. Een mogelijk gevolg daarvan is dat de kennis over de financiering van andere vormen van terrorisme momenteel erg beperkt lijkt te zijn.

Lees meer hierover in National Risk Assessment Terrorismefinanciering 2019.

Psychopathologie en terrorisme

Is er een relatie tussen psychische stoornissen en radicalisering en terrorisme? Experts geven aan dat er geen directe risicofactor is. Psychopathologie wordt echter wel vaak betrokken bij risicotaxatie-instrumenten. Een genuanceerder beeld is dus nodig om de relatie tussen psychopathologie en terrorisme beter te begrijpen. In een verkennende studie (2019) in opdracht van het WODC hebben onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam de volgende twee vragen beantwoord: wat is uit bestaand wetenschappelijk onderzoek bekend over de relatie tussen psychische stoornissen en radicalisering/terrorisme? Wat is een relevante en haalbare onderzoeksagenda op dit terrein?

Lees meer hierover in het onderzoek Psychopathologie en terrorisme.

Evaluatie Nationale Contraterrorismestrategie 2016-2020

De Nationale Contraterrorismestrategie 2016-2020 heeft als doel een kader te bieden voor het tegengaan van de terroristische en extremistische dreiging tegen Nederland. Deze strategie verbindt alle overheidspartners in de gezamenlijke aanpak van terrorisme en extremisme in Nederland. Soms gaat om hele concrete zaken zoals: websites beëindigen, grenscontrole op liquide middelen en toegang tot systeemgegevens. Soms gaat het om meer abstracter dingen: het tegengaan van witwassen, internationale samenwerking, nauwe samenwerking met partners.

In opdracht van het WODC heeft Pro Facto onderzoek uitgevoerd om meer inzicht te krijgen in de verschillende aspecten van de beleidsmaatregelen die deel uitmaken van de Nationale Contraterrorismestrategie 2016-2020, en hun vooraf verwachte bijdrage aan de realisatie van de strategiedoelen.

Lees meer over de Evaluatie Nationale Contraterrorismestrategie 2016-2020.

Wet om Nederlanderschap van jihadisten in te trekken geëvalueerd

Sinds 1 maart 2017 heeft de minister van Justitie en Veiligheid de mogelijkheid om zonder voorafgaande strafrechtelijke veroordeling het Nederlanderschap in te trekken van uitreizigers die zich vrijwillig hebben aangesloten bij een terroristische organisatie die een bedreiging vormt voor de nationale veiligheid.

De Rijksuniversiteit Groningen heeft in opdracht van het WODC deze wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap (RWN) in het belang van de nationale veiligheid geëvalueerd. In grote lijnen is de uitvoering van de wet in lijn met de bedoeling van de wet. Vanaf het ingaan van de wetswijziging tot het sluiten van het onderzoek zijn geen personen van wie het Nederlanderschap is ingetrokken op legale wijze naar Nederland teruggekeerd.

Lees meer hierover in Evaluatie wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap in het belang van de nationale veiligheid.

Lopend onderzoek