Internationale ontwikkelingen cannabisbeleid recreatief gebruik

Samenvatting

In Nederland gedoogt de overheid dat coffeeshops cannabis aan consumenten verkopen, terwijl de productie en toelevering van deze cannabis aan coffeeshops niet wordt gedoogd en illegaal is. In 2017 heeft het kabinet besloten tot het opzetten en uitvoeren van het Experiment gesloten coffeeshopketen dat als doel heeft om te bezien of en hoe telers op kwaliteit gecontroleerde cannabis gedecriminaliseerd aan coffeeshops kunnen leveren. Daarbij moet ook duidelijk worden wat de effecten van het experiment zijn op de openbare orde, criminaliteit en volksgezondheid. Op dit moment is de verwachting dat het experiment start tussen februari en mei 2024. 
In de afgelopen jaren hebben verschillende landen wijzigingen in hun cannabisbeleid voor recreatief gebruik doorgevoerd, bijvoorbeeld door de introductie van een vorm van regulering van de cannabismarkt. Door een goed functionerende gereguleerde dan wel gelegaliseerde cannabismarkt kan in beginsel beter gestuurd worden op de teelt, de verkoop en/of het gebruik van cannabis, wat mogelijk gezondheidsvoordelen oplevert, tot minder vormen van criminaliteit leidt en voor minder verstoringen van de openbare orde zorgt. Door te onderzoeken welke relevante internationale ontwikkelingen zich sinds 2010 hebben voorgedaan wat betreft de regulering of legalisering van het cannabisbeleid van andere landen, kunnen mogelijk nieuwe inzichten worden opgedaan die nuttig zijn voor Nederland.
Het onderzoek heeft allereerst als doel om inzicht te verkrijgen in alle relevante internationale ontwikkelingen op het gebied van cannabisbeleid sinds 2010. Bij ‘relevante ontwikkeling’ gaat het om de (gerealiseerde dan wel beoogde) aanpassingen van het cannabisbeleid in landen waarbij, gegeven de internationale verdragen over cannabis, het verbod op teelt, verkoop en/of gebruik van cannabis is/wordt opgeheven en gekozen is/wordt voor een regulering of legalisering hiervan. Voor ieder land waar sprake is van een relevante ontwikkeling, moeten het cannabisbeleid en de ontwikkeling daarbinnen in algemene zin worden beschreven. 
Ten tweede heeft het onderzoek als doel om in een selectie van landen een nadere analyse uit te voeren van het cannabisbeleid, met daarbij expliciet aandacht voor (1) de wettelijke en beleidsmatige kaders van het cannabisbeleid, (2) de samenwerking tussen de bij het cannabisbeleid betrokken partijen, (3) de handhaving en het toezicht in het kader van het cannabisbeleid, en (4) de (neven)effecten van het cannabisbeleid op de openbare orde, criminaliteit en volksgezondheid. Per onderwerp moet aandacht worden besteed aan de overeenkomsten en verschillen (en achtergronden daarvan) tussen Nederland en het betreffende land. 
Het onderzoek heeft tot slot als doel om – op basis van voorgaande onderdelen – inzichtelijk te maken welke mogelijke lessen het cannabisbeleid in andere landen kan opleveren voor het huidige en/of toekomstige Nederlandse cannabisbeleid, waaronder ook het experiment, en de toepasbaarheid daarvan op de Nederlandse situatie.