Justitiële jeugdzorg

In Nederland bestaan verschillende jeugdgevangenissen voor jongeren tussen 12 en 18 jaar. In die inrichtingen krijgen jongeren opvoeding en zorg, in de hoop dat ze niet weer in de fout gaan na hun vrijlating. Krijgen de jongeren de juiste voorzieningen en verloopt het plaatsingsproces goed? Het WODC heeft allerlei onderzoeken uitgevoerd over justitiële jeugdzorg.

Alle publicaties over 'Justitiële jeugdzorg'

Doelgroep van de jeugdreclassering geprofileerd

Bij de jeugdreclassering ontbreekt het op dit moment aan een actueel en diepgaand beeld over hun doelgroep. Dit project heeft daarom de volgende twee doelen: (1) het identificeren van profielen van risico- en beschermende factoren bij jongeren met een jeugdreclasseringsmaatregel en deze vergelijken met jongeren in de jeugdstrafrechtketen die geen jeugdreclassering opgelegd hebben gekregen en (2) het onderzoeken welke vormen van toezicht en begeleiding passend zijn voor de gevonden profielen binnen de huidige doelgroep van de jeugdreclassering.

Lees het rapport: Doelgroep van de jeugdreclassering geprofileerd (2024)

Recidive onder ex-gedetineerde volwassenen en jeugdigen

In deze factsheet wordt gerapporteerd over de recidive van volwassenen en jeugdigen die respectievelijk in een penitentiaire inrichting (PI) of justitiële jeugdinrichting (JJI) verbleven.1 De personen in dit onderzoek zijn in de periode 2010 tot en met 2019 uit een PI of JJI vrijgekomen en vanaf dit moment is de recidive berekend. Tot juli 2022 is gekeken of deze personen nieuwe misdrijven hebben gepleegd die geleid hebben tot een strafzaak.

Lees de factsheet: Recidive onder ex-gedetineerde volwassenen en jeugdigen (Factsheet 2023-3)

Vernieuwde risicotaxatie Ritax 2.0

In de jeugdstrafrechtketen ondersteunt het Landelijk Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen (LIJ) de ketenpartners bij het verzamelen en analyseren van informatie over de jongeren en hun leefomgeving. Met behulp van de instrumenten in het LIJ krijgen en geven de ketenpartners elkaar inzicht in wat nodig is om recidive te voorkomen. Onderdeel van het LIJ is het risicotaxatie-instrument Ritax. Met de Ritax worden de risico- en beschermende factoren van jeugdige verdachten in kaart gebracht, waarvan uit wetenschappelijk onderzoek bekend is dat ze de kans op herhaling van crimineel gedrag vergroten c.q. verkleinen. Met behulp van de met de Ritax verzamelde informatie wordt inzichtelijk gemaakt op welke domeinen de meeste risico’s liggen. Op basis van de risicoscores in de Ritax geeft het LIJ geautomatiseerd suggesties voor passende gedragsinterventies.

Lees het rapport: Vernieuwde risicotaxatie Ritax 2.0; Evaluatie van implementatie en gebruik door Raad voor de Kinderbescherming en jeugdreclassering (2023)

Hoe te komen tot een verbetering van feitenonderzoek

Na aanhoudende kritiek op de kwaliteit van de waarheidsvinding c.q. het feitenonderzoek in de jeugdbescherming, heeft de Tweede Kamer in 2016 een motie aangenomen waarin de regering werd verzocht een ‘Actieplan waarheidsvinding’ te ontwikkelen. Dit heeft geleid tot het Actieplan Verbetering Feitenonderzoek in de Jeugdbeschermingsketen (hierna: Actieplan) dat in 2018 is aangeboden aan de Tweede Kamer.
Aan de Tweede Kamer is toegezegd dat het Actieplan na afronding wordt geëvalueerd. Het onderhavige onderzoek voorziet in de gevraagde evaluatie van het Actieplan. De evaluatie is zowel retrospectief, terugkijkend naar de uitvoering en resultaten van het Actieplan, als toekomstgericht, met een blik op de acties die nodig zijn om de kwaliteit van het feitenonderzoek verder te verbeteren.

Lees het rapport: Hoe te komen tot een verbetering van feitenonderzoek; Evaluatie Actieplan feitenonderzoek in de jeugdbeschermingsketen (2023)

Onbenut potentieel

Onderzocht is hoe de ISD-maatregel tot stand is gekomen, wat de aannames zijn achter het wettelijk kader en het beleid, hoe die aannames zich verhouden tot de literatuur en wat dit betekent voor de uitvoering en mogelijke werkzaamheid van de maatregel. Kern van de onderzoeksbevindingen is dat er onduidelijkheid bestaat over het doel van de ISD. Deze maatregel behelst namelijk twee doelen met ieder een eigen perspectief. Aan de ene kant het kortetermijnperspectief: het beschermen van de samenleving tegen de criminaliteit en overlast afkomstig van stelselmatige daders, door opsluiting in een speciale inrichting binnen een Penitentiaire Inrichting (PI) gedurende maximaal twee jaar. Aan de andere kant is er het langetermijnperspectief: resocialisatie via het verminderen van de problematiek van personen die tot de ISD zijn veroordeeld, door het aanbieden van een intensief zorg- en behandeltraject tijdens de vrijheidsbeneming.

Lees het rapport: Onbenut potentieel; kwalitatief onderzoek naar werkzame factoren in de opzet en uitvoering van de maatregel plaatsing in een Inrichting voor Stelselmatige Daders (ISD) (2022)